А) қоғам қолындағы ресурстарды өнiмге айналдыру процесi және экономиканың материалдық-заттық жағымен.

В) қоғам қолындағы ресурстарды өнiмге айналдыру процесiмен.

С) экономиканың материалдық-заттық жағы және экономиканың материалдық-заттық жағымен.

D) экономиканың әлеуметтiк-экономикалық бағытымен.

Е) экономиканы ұйымдастыру-экономикалық тұстарымен.

2)Экономикаға ұйымдастыру-экономикалық жағынан келiп анықтау - бұл:

А) қоғамдық еңбек бөлiнiсiне, өндiрiстiң мамандануына қоғамдануына, өндiрiстi ұйымдастыру формаларының көптүрлi болуына, еңбек пен басқарудың жан-жақтылығына негiзделген көзқарас.

В) ресурстарды оңтайлы пайдалану және ұдайы өндiру қатынастарын бөлiп көрсету әдiсi.

С) адамның өмiр сүру формаларының әртүрлi болуы.

D) экономикада жалпы мен жекенiң айырмашылығы.

Е) өндiрiстiк қатынастарын өндiргiш күштер формасы ретiнде талдау.

3)Экономиканы әлеуметтiк-экономикалық тұрғыдан қарастыру:

А) басқа қатынастарды анықтайтын негiзгi қатынастарды, меншiк қатынастары мен табыстарды бөлудi зерттеу.

В) басқа қатынастарды анықтайтын негiзгi қатынастарды зерттеу.

С) меншiк қатынастары мен табыстарды бөлудi зерттеу, қоғамның өндiргiш күштерiн анықтау.

D) қоғамнық өндiргiш күштерiн анықтау, меншiк қатынастары мен табыстарды бөлудi зерттеу

Е) өндiрiстiң технологиясын айқындау.

 

Глоссарий

Ашық экономика Открытая экономика Open эkonomu	Әлем мемлекеттерінің бір-бірімен өзара тауарлар мен қызметтерді экспорттайтын және импорттайтын әлемдік қаржы нарығында несиелік алып-сату қатнасттарын жүзеге асыруға негізделген макроэканомиканың жүйелік қанынастары
Инфляция Инфляция inflation	Көп факторлы құбылыс ол бағаның жалпы дәрежесінің өсуі арқылы және нақты активтерге қарағанда ақша белгілерінің құнзысдануы арқылы бейнеленеді
Макроэкономика Макроэкономика Makroekonomics	Әлемде болып жатқан ғаламдық экономикалық мәселелерді және олардың кез-келген ұлттық экономикамен өзара байланысын және оған әсер етүін зерттейтін ерекше ғылым.
Экспорт Экспорт Export	Таурларды сыртқы нарықтарды өткізу үшін сыртқа шығару,сондай-ақ, шетелдерде шығарылатын тауарларды кері экспорттау.
Дедукция Дедукция Deduction	Нақты экономикалық фактілер көмегімен гипотеза тесерілетін ойлап сараптау тәсілі.
Индукция Индукция Inuction	Фактілерді жалпылау негізінде тужырымдама жасайтын ойлап сараптау тәсілі

 

Қолданатын әдебиеттер:

І.Экономикалық теория негіздері. Оқулык- Алматы. Қазақ

университеті.2010.

2.Экономикалық теория.Оқулық.Алматы. Қазақ университеті.2000.

З.Р.Дорнбуш.,С.Фишер. Макроэкономика. Оқулық. Алматы.

ҚазМБА. 2007.

4.Экономикалық ілімдер тарихы. Оқу қүралы. Алматы.

Қаз.университеті. 2004.

5.Жүнісов Б.Ж. Нарықтық экономика негіздері. Оқу қүралы.

Алматы, 2006,б.

6.Мөдешев Б.Р. Нарықтық экономикаға кіріспе. Оқу құралы.

Алматы. Экономика, 2006.

7.В.П.Самуэльсон, С.Нордхаус. Экономикс. Оқу қүралы.

Алматы. 2006.

8.Экономичсская теория (политэкономия). Учебник. Под

общ. Ред. Акад. В.Н.Видяпина, Г.П.Журавлевой.;ИНФРА,

 

 

АЗАҚ БАС СӘУЛЕТ-ҚҰРЫЛЫС АКАДЕМИЯСЫ

Пән: Экономикалық теория негіздері
2 кредит	1,2 семестр 2012-13 оқу жылы
Тәжірибе № 2 Қоғамдық өндірістің негіздері	Ажигужаева А.Б.

Экономикалық қатынастар – адамдар арасында қызметтер мен материалды рухани игіліктерді өндіру, бөлу, айырбастау және тұтыну процесі барысында пайда болатын қатынастар. Бір жыл бойы өндірілетін адамдардың шаруашылық қызметтің нәтижесі қоғамдық өнім болып табылады. Өзінің қозғалысында 4 сатыдан тұрады. Олар - өндіріс, бөлу, айырбас және тұтыну.

Ндіріс – пайдалы өнім шығару процесі. Бұл бастапқы саты. Оның қоғам-ң өнімнің қозғалыстағы орнына қарай экономистер әртүрлі бағыттар ұсынады. Біреулер бұл саты шешуші мағынаға ие дейді.

Бөлу - өндірілген өнімдегі әр адамның үлесін анықтауды білдіреді.

Айырбас – бұл бір өнімнің басқа өнімге айырбастау процесі.

Тұтыну – адамның қажеттіліктерін өтеуі үшін өндірілген игілектерді қолдануы. Тұтыну өнімді пайдаланудың тәмәмданушысы болып табылады.

Тұтыну екі сипатта - өндірістік және өндірістік емес болады.

Ндірістік емес тұтыну- жеке және қоғамдық болып екіге бөлінеді.

Жеке тұтыну- бұл адамдардың тамаққа, киімге, білім, демалысқа және т.б. қажеттіліктерін қанағаттандыру.

Оғамдық тұтыну- қоғамның ғылымға, мәдениетке, білімге, басқаруға және т.б. қажеттіліктерін қанағаттандыру.

Німдерді тұтынған кезде олар оң мағынада жойылады. Яғни, оларды ұдайы өндіріп тұру қажет. Ұдайы өндіріс бұл өндіріс процесінің қайталануы. Ұдайы өндірістің жай және ұлғаймалы түрлері бар.

Өзін-өзі тексеруге арналған сұрақтар:

1.Экономика және адам. Адамның экономикалық қызметтері (іс-әрекеттері).

2.Экономикалық мүдделер және экономикалық іс-әрекеттің басқа да ішкі себептері, Экономикалық адамның оңтайлы (ұтымды) іс- әрекеттерінің үлгі-модельлері.

3.Қоғамдық өндірістің құрылымы.

4.Өндіріс және ұдайы өндіріс. Өндіру, бөлу, айырбастау жөне тұтыну. Жай және ұлғаймалы (экстенсивті, интенсивті) ұдайы өндіріс.

5.Экономикалық игіліктердің ұдайы айналымы және экономикалық тұлғалардың өзара іс-әрекеттері.

 

 

ТЕСТ

1) Саяси экономия" сөзiн алғашқы болып өз еңбегiнiң атауы ретiнде алып, ғылыми қолданысқа енгiзген: