Гипотиреоз — тиреоидты гормондардың тапшылығ ынан дамитын клиникалық синдром. Патогенезі бойынша гипотиреоз біріншілік (Қ Б ө зінде дамитын патология) жә не екіншілік (ТТГ тапшылығ ынан) болып жіктеледі (3.11 кесте). 99 % жағ дайда біріншілік жү ре пайда болғ ан гипотиреоз дамиды. Гипотиреоздың жалпы популяцияда таралуы 2 %-ды қ ұ райды, ал жеке жасқ а байланысты топтарда (егде жастағ ы ә йелдер адамдарда) 6–8 %-ғ а жетеді.
3.11 кесте. Гипотиреоздың этиологиясы
| Гипотиреоз
| Басты аурулар
|
| Біріншілік (қ алқ анша без аурулары)
| Аутоиммунды тиреоидит
Қ Б хирургиялық алып тастау
Радиобелсенді 131I-пен терапия
Ауыр йод тапшылығ ы
Қ алқ анша бездің даму ақ аулары (дисгенезия жә не эктопия)
|
| Екіншілік (гипоталамус-гипофизарлы патология)
| Гипофизарлы жеткіліксіздік (Шиен-Симмондс синдромы)
Гипоталамус-гипофизарлы аймақ тың ірі ісіктері
Гипофиздің сә улеленуі
ТТГ шектелген тапшылығ ы
|
3.6.1. Жү рек пайда болғ ан гипотиреоз
Кең таралғ ан эндокринді ауру болып табылады (3.12 кесте). Тұ рақ ты біріншілік гипотиреоздың басты себебіне созылмалы аутоиммунды тиреоидит (АИТ) жатады, одан кейін таралуы жө нінен Қ Б-ге орындалғ ан хирургиялық операциялардан жә не радиобелсенді 131I-пен терапиядан кейін дамитын ятрогенді гипотиреоз дамиды.
3.12 кесте. Біріншілік жү ре пайда болғ ан гипотиреоз
| Этиологиясы
| Созылмалы аутоиммунды тиреоидит, Қ Б-ге жү ргізілген операциялық араласулар, 131I-пен терапия.
|
| Патогенезі
| Ағ заның жасушалық жү йесінің метаболизмі мен негізгі алмасудың тө мендеуі.
|
| Эпидемиологиясы
| Ерлер, ә йелдер— 1: 10.
Жалпы популяцияда - 2 %.
Репродуктивті жастағ ы ә йелдер арасында 2 — 5 %.
60 жастан асқ ан егде адамдар арасында 6 — 12 %.
|
| Басты клиникалық кө ріністері
| Спецификалық емес немесе болмайды: жалпы ә лсіздік, депрессия, терінің қ ұ рғ ауы, шаштың артық тү суі, іш қ ату, гипохромды анемия, перикардта сұ йық тық тың жиналуы, диастолалық гипертензия, атерогенді дислипидемия, менструальді циклдің ө згеруі, бедеулік, либидоның тө мендеуі.
|
| Диагностикасы
| Манифесті біріншілік гипотиреоз: ТТГ↑, Т4↓
Субклиникалық гипотиреоз: ТТГ↑, Т4-қ алыпты дең гейде.
Екіншілік гипотиреоз: ТТГ↓, Т4↓.
|
| Салыстырмалы диагностикасы
| Симптоматикасы ұ қ сас бірқ атар аурулар. Гипотиреоздың дамуына ә келетін аурулардың ө зара ажырату диагностикасы.
|
| Емі
| Левотироксин препараттарымен орынбасушы терапия (жалпы орынбасушы мө лшері дене массасына 1, 4 мкг/кг), терапияның мақ саты- қ алыпты дең гейде ТТГ ұ стау.
|
| Болжамы
| Орынбасушы терапия кө рінісінде ТТГ дең гейін тұ рақ ты мө лшерде ұ стау- симптомдар мен кө ріністерінің толық регрессі.
|
