Тақырып. Мұнай мен газды өңдеу, мұнай өнімдерінің алатын орны.Жоспар: 1. Мұнай және газ өнімдерін өңдеуді зерттеу 2. Мұнай өнімдерін өңдеу жұмыстарын үйрену Мұнайдан алынатын өнімдерді мынадай топтарға жіктеуге болады: - Жанар май (отын) - Мұнай майлары - Парфиндер, вазелиндер, церезиндер - Мұнай битумдары - Жарықтандырғыш керосиндер - Еріткіштер Басқа мұнай өнімдері (мұнай қышқылдары, кокс, майлайтын майлар, т.б) 1. Жанар май. а) әуе ұшақ бензиндері Б-100/130, Б-95/130, Ю-91/115, Б-70 Б-бензин, 100, 95, 91-октанды сан көрсеткіші, 130, 130, 115-сортын білдіреді, Б-70-этилденбеген бензин б) автокөлік бензиндері А-66, А-72, А-76, АИ-93, АИ-98 А-автокөлік, 66, 72, 76, 93, 98-октанды санды сипаттайды, АИ-зерттеу бойынша октанды сан в) трактор жанар майы; лигроиндар және керосиндер г) реактивті жанар майы; Т-1, ТС-1, Т-5, Т-6, Т-7, Т-жанар май С-күкіртті (сернистая) д) Дизельдік жанар майлар ДА, ДЗ, ДЛ, ДС, ДТ, ДМ Д-дизельдік, А-органикалық, З-қыстық, Дт, ДМ-баяу жұмыс ісиейиін қозғалтқыштар (двигательдер үшін) е) Газтурбиналық жанар май: мазуттар, газоильдер ж) Қазан жанар майлар Ф-5, Ф-12, 40, 100, 200МП Ф- флоттық мазут, 5,12-50оС шартты тұтқырлығы, 40, 100, 200-жағатын мазут, МП-мартен пештері үшін жанар май
Мұнай майлары. а) моторлық-авиациялық, автокөлік, дизельді қозғалтқыштар үшін қолданылады. б) индустралдық (ауыр өнеркәсіптік)-өнеркәсіп жабдықтарын майлау үшін (машиналар мен механизмдер) в) цилиндрлік-поршендері мен золатниктерін майлау үшін. г) турбиндік- әр түрлі турбоагрегаттар мен электр тогының генератоларының подшивниктерін майлау үшін. д) компрессорлық- компрессорлардың ауа үрмегіш және мұздатқыш машиналардың цилиндрін, клапандарын майлау үшін. е) трансмиссиялық- көптеген машиналар мен механизмдердің тісті жүйелерін майлайтын майлар. ж) осьтік-теміржол вагондарының қосылатын осьтерін майлайтын, паравоздар мен тепловоздардың қосақталған дөңгелектерін, теміржол көліктерін қозғалғанда үйкелетін жерлерін майлайтын майлар. з) электроизоляция (айыру)- трансформаторлар, конденсаторлар және кабельді майлар, олар сұйықты суыту және диэлектр функциясын орындайды. и) гидравикалық жүйелер майы- автокөліктердің, тепловоздардың, ұшақтардың басқа да тұрақты механизмдердің гидровикалық жүйелерін жұмыс істету үшін және майлау үшін қолданылады. к) ақшыл (вазелиндер, медициналы және парфюмерлі)- емдеу мақсатында, ерінге жағатын бояу, кремдер дайындайды. Парафиндер, церезиндер, вазелиндер - қатты тауарлы парафиндерді, синтетикалық майлы қышқылдарды, спирттерді өндіру үшін шикізат ретінде қолданылады. Парафинді медицинада, тамақ өнеркәсібінде шырпы, свеча, ағаш жіпті плита, тағы басқа өнімдерді алуда қолданылады. Мұнайды өндіру және тасымалдау кезінде мұнайдан бөлінетін петролотум және парафиндерден церезин алынады. Церезиннің электрлік және радиотехникалық тағы сондай сияқты изоляциялық материалдар ретінде: вазелин, крем, әр түрлі қорытпаларды майлайтын заттар қолданылады Вазелинді (табиғи, парафинді) мазуттардан алынады. Жасанды вазелин-минералды май мен парафиннің қоспасы. Ал, техникалық вазелин- ауыр өнеркәсіп майы мен парафиннің қоспасы. Механикалық вазелин- ол ақ церезиннің және парафиннің парфюмер майымен қоспасы. Мұнай битумдары - мұнай битумдарын майды тазалау, мұнай қорытудың ауыр қалдықтарынан алады. Гидроизоляциялық төсеніш материалдар алуға қолданады. Еріткіштер - а) БР-1 Б-бензин, Р-раствор. Резина кәсіпшілігінде қолданады. б) уайт спирт-лактау, бояу кәсіпшілігінде қолданады. в) экстракциялы- бензин экстаркция үрдісінде және басқа үрдістерде қолданады. НӘ /5/, ҚӘ /5/
|
