Материалдық емес активтер туралы түсінік және олардың түрлері Нарықтық қатынастардың дамуына байланысты кәсіпорындар мүлкінің құрамында материалдық емес активтер деп аталатын активтердің жаңа түрі пайда болды. Олар кәсіпорынның бухгалтерлік балансында ұзақ мерзімді активтер баптарының екінші тобында көрсетіледі. Материалдық емес активтер деп-белгілі бір нақтылы табиғи пішіні жоқ, ақша немесе зат түріндегі активтер қатарына жатпайтын, бірақ қандай да бір бағаға, құнға бағаланатын болғандықтан кәсіпорынға өнім өндіруде, тауарларды сатуда, қызмет көрсетуде, негізгі құралдарды жалға беруде немесе әкімшілік қызмет барысында үнемі, яғни ұзақ уақыт бойы (бір жылдан артық уақыт) қосымша табыс (пайда) әкеледі деп күтілітін активтерді айтамыз. Кәсіпорындарда материалдық емес активтердің қатарына мыналар жатады: лицензиялық келісімдер; патенттер; бағдарламалық жабдықтар; Ұйымдастыру шығындары; сауда маркалары; авторлық құқық; гудвилл (фирма бағасы); Ноу-хау; франчайзинг және т.б. Кәсіпорындарда материалдық емес активтер басқа заңды немесе жеке тұлғалардан сатылып алыну, басқалардың субъсидия ретінде немесе сыйға беруі барысында, сондай-ақ кәсіпорынның өз ішінде ойлап табуы негізінде пайда болады. Объектілерді материалдық емес активтердің қатарына кіргізу (жатқызу) тәртібі және олардың құрамы белгіленген заңдарға сәйкес тиісті нормативтік актілерде қарастырылған. Материалдық емес активтер кәсіпорынның балансында бастапқы құны бойынша кіріске алынады. Осы активтердің бастапқы құны төмендегіше анықталады: құрылтайшылар мен үлес қосушылардың кәсіпорынға жарғылық қорына қосқан үлесі есебінен келіп кіріске алынған материалдық емес активтердің бағасы екі жақты нақты келісім бойынша бағаланады; заңды тұлғалар мен жеке адамдардан тегін (қайтарымсыз), сый ретінде алынған материалдық емес активтер сол уақыттағы нарықтық баға бойынша бағаланады; басқа заңды тұлғалардан, сондай-ақ жеке
