Дәріс 8.XIX ғасырдың екінші жартысындағы Қазақстан

Жоспар

1.1867-1868 жылдардағы әкімшілік-аумақтық реформалар

2. Торғай,Орал облыстарында және Маңғыстаудағы отарлауға қарсы көтерілістер (ХІХ ғ.60-70жж.)

Тірек сөз: Реформа, әкімшілік-территориялық реформа, генерал-губернатор.

1863-1864 жж. Қазақстанның Ресей империясына қосылу процесінің аяқталуы. 1867-1868 жж. патшаның әкімшілік-территориялық реформасы. Жаңаша бөлулер: генерал-губернаторлықтың бас басқармасына берілген облыс-уездер-болыстар-ауылдар. Сот реформасы (жалпы ресейлік заңдардың негізінде). Әлеуметтік реформа: барша қазақ халқы шаруалардың қатарына жатқызылды: дворян атағына патшаға қызмет ету арқылы қол жеткізуге болатын болды.Экономикалық реформа: қазақтың барлық жері мемлекеттік деп саналды: үй бас сайынғы және басқа да салықтар жинау көбейді.

1867 жыл-Жетісу және Сырдария облыстарын құру (Түркістан генерал-губернаторлығы). 1868 жыл - дала өлкесінде төрт облыстардың - Орал, Торғай (Орынбор генерал-губернаторлығы), Ақмола және Семей (Батыс-Сібір, кейіннен Дала генерал-губернаторлығы) құрылуы. 1868-69 жылдар-Орал және Торғай облыстарындағы көтерілістер (патша реформаларын жүргізуге қарсы наразылық).1870 жылы - Маңғыстаудағы көтеріліс (жер және салық мәселелері).1880-ші жылдар - Орыс крестьяндарының қазақ жерлеріне қоныстануының -басталуы. Батыс Қытайдан Жетісуға дүнгендер мен ұйғырларды жер аудару. 1881 жыл - «Село тұрғындарын қырғыз даласына қоныс аудару жөніндегі уақытша ережелердің» енгізілуі. 1888 жыл - Каспий сыртындағы теміржолдың ашылуы.1889 жыл - Крестьяндарды Ресейден жер аударудың жаңа тәртіптері жайлы патша үкіметінің жаңа заңы (жер дағдарысына байланысты).1890-шы жылдар - Болыстық басқармалар мен ауыл старшиналарының билігін күшейту жөніндегі патша үкіметінің «Ережесі».1891 жыл - астық шықпай аштықтың етек алуына байланысты Ресейден қоныс аударып келгендердің тарапынан үлкен толқулар болды.1891- 92 жылдар - қазақ халқына, мал мен жайылымдарға санақ жүргізілді Қазақтардан көп жерлер тартып алынды.Қазақстанды отарлаудың онан әрі күшейуі.Өнеркәсіптік және жер өңдеумен айналысатын аудандар дами бастады.Қала тұрғындары көбейді. Қазақстанға капиталистік қатынастардың енуі күшейді.Өндіруші өнеркәсіп орындары кәсіпорындардың шетелдік акционерлік қоғамдардың қолына өтуі. Көшпелі мал өсіруші шаруашылықтардың жайылымдық жерлерін тартып алу (1917 жылға дейін 40 млн. десятинадан астам жер тартын алынды). Салық мөлшерінің ұлғаюы.