Билет № 1. Схема расположения отвалов медных рудников у правого истока Егошихи

 

 

Схема расположения отвалов медных рудников у правого истока Егошихи

 

 

Мощные отвалы медных рудников (на языке местных жителей – «кочки») расположены к юго-востоку от территории НПО «Биомед», сразу за газопроводом, в липовом лесу, непосредственно примыкающем к особо охраняемой природной территории (ООПТ) «Липовая гора». Площадь отвалов составляет примерно 15 гектаров. Ландшафт данной местности необычен: высокие округлые бугры перемежаются с глубокими впадинами, и всё это в вековом липовом лесу. Северная часть отвалов расположена практически напротив истока реки Егошихи, примерно в 50 метрах от него. У истока Егошихи общественной организацией «Центр экологической политики и культуры» (председатель Е. Н. Овчинникова) в 2013 году установлен информационный стенд (см. фото ниже), который вкратце напоминает экскурсантам в том числе и о ключевом историческом значении Егошихи для нашего города. В 600 м к югу от истока Егошихи, через ООПТ проходит экологическая тропа, обустройством которой занимается вышеупомянутая общественная организация. На тропе установлены несколько информационных стендов, посвящённых растительному и животному миру Липовой горы, проводятся экскурсии и практические занятия студентов сельхозакадемии, а главное – это популярное место пеших, велосипедных и лыжных (зимой) прогулок жителей Перми.

Близость данных медных рудников к истоку Егошихи и популярной прогулочной зоне делает их удобным и весьма символичным местом для установки памятного знака, посвящённого истории медеплавильной промышленности Перми, истории самого города. Конкретное место установки, форма и содержание памятного знака требуют обсуждения.

 

Д. Коваль.

 

 

Билет № 1

1.Қазақ тілі- мемлекеттік тіл туралы монолог.

Қазақ тілі – қазақ халқының ана тілі.Қазақ тілі түркі тілдер тобына жатады.Түркі тілдері тобына қарақалпақ, ноғай, татар, қырғыз, өзбек, т.б. жатады.Қазақ тіліне ең жақын тілдер: қарақалпақ, ноғай, татар, башқұрт.Қазақстанда қазақ тілі- мемлекеттік тіл.Қазақ тілі 1989 жылы мемлекеттік мәртебе алды.Қазақ тілі-өте бай тіл.Қазір қазақ тілі бала-бақшада, мектепте, оқу орындарында оқытылады.Маған қазақ тілі сабағы ұнайды. Бізде аптада қазақ тілі 4 рет болады.

 

Қазақстан Республикасынның мемлекеттік тілі - қазақ тілі.Ол бір мын тоғыз жүз сексен тоғызыншы(1989) жылы мемлекеттік мәртесін алды. Кейін бір мын тоғыз жүз тоқсан үші(1993) жиырма сегізі(28) қантарда Қазақстан Республикасының жана конституциясында бекітілді. Мемлекеттік рәміздердің бірі болып табылады. Мемлекеттік тіл Қазақстан Республикасының әрбір азаматынан іс-қағаздарды мемлекеттік тілде жазуын талап етеді.Тіл-ұлт байлағы.Әр ұлт өзтілін қадірлейді, сыйлайды, аманат ретінде жеткізіп отырады.

2) Қазақ тілінде 42 әріп, 37 дыбыс бар.

Дауысты дыбыстар түрлері Виды гласных звуков
Тілдің қатынасына қарай По подъему языка	Жақтың қатынасына қарай По положению челюсти	Еріннің қатынасына қарай По участию губ
жуан твердые	жіңішке мягкие	ашық открытые	қысаң сжатые	еріндік губные	езулік нелабиализованные
а,о,ы,ұ,э,у	ә,ө,і,ү,е,и	а,ә,е,о,ө,э	ы,и,і,у,ұ,ү	о,ө,у,ұ,ү	а,ә,е,э,ы,і,и

 

Дауысты дыбыстар: (Гласные звуки в казахском языке)

 

Дауыссыз дыбыстар түрлері Виды согласных звуков
Ұяң Звонкие	Қатаң Глухие	Үнді Сонорные
б,в, г, ғ, д, ж, з	к,қ,п,с,т,ф,х,ц,ч,ш,щ,һ	й,р,л,м,н,ң,(у)

Дауыссыз дыбыстар: (Согласные звуки в казахском языке)

 

 

Итого в казахском языке:

букв - 42, из них 15 гласных и 25 согласных + Ъ и Ь.

звуков - 37, из них 12 гласных и 25 согласных.

Буындар:

1. Ашық: A,BA
2. Тұйық: AB
3. Бітеу: BAB, где

3) Хай-уан - 2буын, хай – бітеу буын, уан – бітеу буын.

Х –дауыссыз, қатаң дыбыс.

А- дауысты, жуан, ашық, езулік дыбыс.

Й- дауыссыз, үнді дыбыс.

У- дауыссыз, үнді дыбыс.

А-

Н-дауыссыз, үнді дыбыс.

 

6 Әріп – 6 дыбыс