Дидактикалық материалды ұстаздың қызметте пайдалануының алгоритмі
Макродидактика: I. Материалды блок жүйесіне жіктеу кезеңінде: - оқу нысаналарын саралап тандауға, ыңғайлас, сарындас, ішінара байланысты материалдарды топтастыруға, технологиялық картаға бейімдеуге, оқушылар мен оқу бағдарламаларымен жұмыс істеуге ниеттенеді; - оқу материалының ішінде өздігінен және жеке жұмысты кіші жүйелер негізінде түйістендіре, тұтас қарастыруға бағыттайды; - кіші блоктардың өзара байланыстары анықталады, нысаналарды оқыту ең ұтымды ауқымда қабылдануға сараланып беріледі. Микродидактика. II. Күнделікті сабақты құрастыру кезеңінде: - Оқу материалын жүйелеу орындалады, оқушының әрекетінде қисынға, терминге, жетекші ұғымдарға, мұраттарға, заңдылықтарға сөз саптау мәдениеті мен парасат пайымына, бағамына, символдарға, белгілер мен таңбаларға, маңыздылық пен құндылықка, мазмұн сипатына (оқу-білім-ғылым), тәлім-тәрбие сарынына назар аударылады. - Жаңа сабақта оқушының нысаны жайлы ой-өрісі жан-жақты дамытылады. - өздігінен сыныпта алған білім мөлшерін 60 пайызға өздігінен көтереді; - Барлық жиған білімін «тексеру», «жинақтау», «қорыту» сабақтарында кері әрекет арқылы көпшілік пен ұстазға танытады. (жүйелі, үздіксіз). Аталған іс-әрекет тек толғаныспен бағалау өлшемдерінің алдын-ала құрастырылуы заңдылығына сүйеніп өткізіледі (тараулар, тақырыптар, бөлімдер); - Жаттықтыру, машықтандыру жұмыстарының мәтіндерін сұрыптау қарастырылады (Кілтті ұғымдар), қайталау (репродуктивті), мемлекеттік қалыптан екі сүйем не одан да жоғары шығармашылық (сапалық, құрастырушылық, жасампаздық) т.б. деңгейліктері дамытылады; - өздігінен және жеке жұмыс пен парадигмалық деңгейліктерді шығарудың нөлдік, аралық, бақылау-қорытынды кесінділері шығарылады (жүйелі); - Тәжірибелік, зертханалық, косымша материалмен толықтыру әрекеттері ұйымдастырылады; - «Тексеру» сабақтарыңда «сынақ», «емтихан», «коллоквиум» сияқты рейтинг жүйесіне бағынған жұмыс жүргізіледі; III. Макродидактиканың материалын құрастыру кезеңінде: - сабақтың нақты мақсаты өтілетін нысанадан туындап, дидактикалық міндеттерге жіктеледі (шектік қойылмайды, ұстаздың деңгейі мен оқушылардың деңгейіне үңдесіп құрылады); - алынған материалдарды өзектендірудің, ынталаңдырудың әдіс-амал, технологиялары, ойлау мен танымдық деңгейді дамыту, ширату алдын-ала пішінделеді; - пәнішілік, пәнаралық байланыстар интеграция қағидасына бағынады; - ұстаз нәтижеге бағдарлар деген дамымалы өзіне ыңғайлы, өзі меңгерген педагогикалық технологиясын таңдайды; - ең ұтымды деген педагогикалық технологиялар оқу материалдарын тиімді меңгеруге бағыттайды; - үйге берілетін тапсырманың көлемі үнемі оқушының қабылдау деңгейіне үндесіп келуіне көңіл аударылады. Макродидактика кесіндісінде негізгі үрдіс – оқыту. Тәжірибеде оқытуды ұйымдастыру мен оқушылардың оқу еңбегін басқарудың тиімді құралдарын талғайды, табады. Сол құралдар мынандай сипатта келеді:
|
