Ґнер жјне музыка мјдениеті.«Лепсі алќабын ќоршаєан таулар» атты картинасымен ќазаќ жерініѕ сўлулыєын кґрсеткен кім? Верещагин. 1868 ж. Париждегі дїниежїзілік кґрмеде ўлттыќ киімдер болды. Ќазаќ музыка аспаптары 1872 ж. Мјскеуде кґрмеде кґрсетілді. Жергілікті ўста, шеберлер дайындаєан бўйымдар Петропавл, Кґкшетаудаєы кґрмелерде кґрсетілді. Саќина, сырєа, білезік жасаєандар — зергерлер. Кїйші, аспапты музыканыѕ классигі, Бґкей ордасыныѕ Жиделі деген жерінде дїниеге келген — Ќўрманєазы. Ќўрманєазыныѕ алєашќы ўстазы — Ханбазар. Ќўрманєазыныѕ «Кішкентай» кїйі кімге арналєан? Исатайєа. Ќўрманєазыныѕ еркіндікті аѕсаєан, халыќтыѕ жеѕілмес кейпін кґз алдыѕа јкелетін шыєармасы — «Сары Арќа». Ќўрманєазыныѕ би кїйі — «Ќызыл ќайыѕ», Домбыра ґнеріндегі лирикалыќ баєыттыѕ негізін салєан кїйші — Дјулеткерей Шыєайўлы (1820-1887). Дјулеткерейдіѕ кґзќарасын ќалыптастыруєа ыќпал еткен оќиєа? 1836-38 ж Бґкей хандыєындаєы кґтеріліс. Шертпе кїйдіѕ негізін ќалаушы — Тјттімбет Ќазанєапўлы (Бестґре). Ќобызшы Ыќыластыѕ патша шенеуніктері мен байларды кекейтін кїйі — «Жарым патша». Алтынсаринныѕ «Кел, балалар, оќылыќ» ґлеѕіне јн шыєарєан — Жаяу Мўса Байжанўлы. 1860 ж. Жаяу Мўса Шорманныѕ балаларыныѕ жаласымен Тобылєа жер аударылды. Біржанныѕ ыза-кекке толы, сол заманныѕ ґкілдерін тїйреуге баєытталєан ґлеѕі — Жанбота. Біржанныѕ јншілік-аќындыќ ґнерініѕ дами тїсуіне јсер еткен — Абаймен кездесуі. «Маѕмаѕкер», «Сырымбет», «Балќадиша» јндерініѕ авторы — Аќан сері (1843-1913).
|
