Азақстанның экономикалық дамуы

Ø Орыс шаруаларын Қазақстанға қоныс аудару

F 1861 жылдың 19 ақпанындағы «Ереже» Ресейдің бірде-бір аграрлық мәселесін аяғына дейін шеше алмады. Осындай жағдайда Ресей үкіметі орыс шаруаларын шығыс аудандарға қоныс аудара бастады.

v Біріншіден, ішкі губерниялардағы әлеуметтік толқуларды әлсірету және жер мәселесін өзінше шешу үшін.

v Екіншіден, шаруалардың бір бөлігін ұлттық аудандарға көшіре отырып, патша үкіметі өзіне әлеуметтік тірек жасамақ болды.

1. Ресейдің орталық аудандарынан шаруаларды Қазақстанға қоныс аударту басталған уақыт: ХІХ ғасырдың 60-жылдардың ортасы.
2. «Шаруалардың Жетісуға қоныс аударуы туралы уақытша ережені» қабылдауға ұсыныс жасаған: Герасим Алексеевич Колпаковский.
3. Жетісу облысының губернаторы Г.А.Колпаковскийдің ұсынысына сай «Жетісуда шаруаларды қоныстандыру туралы» Ереже қабылданған жыл: 1868.
4. 1868 жылы «Жетісуда шаруаларды қоныстандыру туралы» Ережесіне сай жан басына берілген жер көлемі: 30 десятина.
5. 1868 жылы қабылданған «Жетісуда шаруаларды қоныстандыру туралы» Ереже өз күшін сақтады: 1883 жылға дейін.
6. 1883 жылдан бастап Жетісуда жаңадан қоныс аударушы шаруаларға берілген жеңілдік: салық пен міндеткерліктен үш жылға босатылды.
7. 1883 жылдан бастап жаңадан қоныс аударушылардың жан басына берілетін жер көлемі: 10 десятина.

• 1889 жылы 13 шілдеде «Село тұрғындары мен мещандарының қазыналық жерлерге өз еркімен қоныс аударуы және олардан бұрынғы қоныс аударғандар жағдайын қарастыру» жөнінде жаңа заң қабылданды.

1. 1891 жылғы «Уақытша ереже» бойынша жан басына шаққанда 15 десятина жер берілді: Бұрын қоныстанған шаруаларға.
2. ХІХ ғасырдың екінші жартысында қоныс аударушылардың басты бөлігі қоныстанған аймақ: Жетісу өлкесі.
3. ХІХ ғасырда қоныстандыру саясаты түгелге жуық; қамтыған облыс: Сырдария.
4. 1884-1892 жылдары Шымкент, Ташкент, Әулиеата уездерінде орыс, украин шаруалары құрған қоныстар саны: 37.

v 1855-1893 жылдары Ақмола облысы қазақтарынан 250 мыңнан астам десятина жер тартып алынып, 24 село ұйымдастырылды.

1. ХІХ ғасырдағы көшпелі қазақтар арасында отырықшылықтың кең таралуына себепші болған: Орыс, украин шаруаларын көптеп қоныстандыру.

 

Ø Капитализмнің дамуы. Сауда және қала

1. Қазақ даласында капиталистік қатынастардың; дами бастаған мерзім: ХІХ ғасырдың ортасы.
2. ХІХ ғасырда ауылдық пролетариаттың әлі қалыптасып үлгермеген тобына жататын: жатақтар.

v ХІХ ғасырдың 70-80 жылдарынан бастап кедейленген қазақтар күнкөріс көзін табу мақсатымен тау-кен орындарына, ірілі-ұсақты кәсіпорындарға тартыла бастады.

1. ХІХ ғасырда Ресей Мемлекеттік банк бөлімшелері ашылған қалалар: Орал (1876 ж.), Петропавл (1881 ж.), Семей (1887 ж.), Омбы (1895 ж.), Верный (1912 ж.).
2. ХХ ғасырдың басында филиалдары саны жағынан Қазақстанның шаруашылық өмірінде белгілі орын алған банк: «Орыстың сауда өнеркәсіптік банкі».
3. Қазақ-орыс сауда байланыстарын дамытуда ерекше орын алған: жәрмеңкелер.
4. 1832 жылы қазақ жерінде тұңғыш жәрмеңке ашылды: Бөкей (Ішкі) ордасында.

v Бөкей ордасында қазақ жеріндегі тұңғыш жәрмеңке ашылған жыл: 1832 жыл.

1. ХІХ ғасырдың 80-жылдары Шығыс Қазақстандағы ірілі-ұсақты қалалық, далалық жәрмеңкелер саны: 70-тен астам.
2. ХІХ ғасырдағы Қазақстанда жәрмеңкенің басты дамыған өңірі: Ақмола облысы.

v Облыстағы ірі жәрмеңкелер: Тайыншакөл (Петропавл уезі), Константиновка (Еленецкая), Петровка (Атбасар станицасында).

1. 1848 жылы Қарқара уезінде ірі жәрмеңке ашылған жер: Талды-Қоянды.

v Қарқара уезіндегі жәрмеңке Варкав Ботовтың; есімімен аталды.

1. ХІХ ғасырдағы Қазақстанның Ресеймен саудасындағы негізгі тауар: Мал.
2. ХІХ ғасырдың аяғына қарай бір саудагердің қазақтарды алдап, «қасиетті от» деп сатқан заты: Сіріңке.

v Кейіннен байып алған көпестердің біреуі қатып қалған тас кәмпитті қазақтарға «Мұхаммедтің тұзы» деп сатқан.

1. ХІХ ғасыр мен ХХ ғасырдың басында қазақ жерінде пайда болған қалалар саны: 19.
2. Ресейде тұңғыш халық санағы өткізілді: 1897 жылы.
3. 1897 жылғы халық санағы бойынша ең көп қоныстанған ірі қалалар: Орал – 36 446, Верный – 22 744, Семей – 20 216, Қостанай – 14 175.
4. ХІХ ғасырдың соңы мен ХХ ғасырдың басында Қазақстан жұмысшы табының негізгі шоғырланған саласы: тау-кен өнеркәсібі.

v ХІХ ғасырдың соңында аталған салада 19 мыңдай жұмысшы болса, ол 1902 жылға қарай 30 мыңға жуық болды.

1. Ұлттық құрамы жағынан қара жұмысшылардың басым көпшілігі: қазақтар.