Літаратура. Борев Ю. Художественные взаимодействия как внутренние связи литературного про­­цесса // Теория литературы

Борев Ю. Художественные взаимодействия как внутренние связи литературного про­­цесса // Теория литературы. Том IV. Литературный процесс.— М., 2001.

Воінаў М.М. Плён супольнасці: Мастацкі пераклад і развіццё беларускай літаратуры на памежжы ХІХ–ХХ стагоддзяў.— Мн., 1998.

Жирмунский В.М. Сравнительное литературоведение: Восток и Запад.— Л., 1979.

Кабржыцкая Т.В., Рагойша В.П. Карані дружбы: Беларуска-ўкраінскія літара­тур­ныя ўзае­масувязі пачатку ХХ стагоддзя.— Мн., 1976.

Манн Ю.В. Литературные связи и влияния // Литературный энциклопедический сло­варь / Под общ. ред. В.М. Кожевникова, П.А. Николаева.— М., 1987.

Нарысы па гісторыі беларуска-рускіх літаратурных сувязей: У 4 кн.— Мн., 1993–1995.— Кн. 1–4.

Неупокоева И.Г. Проблемы взаимодействия современных литератур.— М., 1963.

Рагойша В. Сувязі літаратурныя // Рагойша В. Тэорыя літаратуры ў тэрмінах: Дапа­можнік.— Мн., 2001.

Типология и взаимосвязи литератур Древнего мира.— М., 1971.

Хализев В.Е. Теория литературы.— 2-е изд.— М., 2000.

Хромчанка К.Р. Літаратурныя ўзаемасувязі // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: У 5 т.— Мн., 1986.— Т. 3.

Нацыянальная і Рэгіянальная

Спецыфіка літаратуры

Кожная нацыянальная літаратура мае свае адметнасці. Больш-менш спрак­­­тыкаваны чытач, не кажучы ўжо пра даследчыкаў і кры­ты­каў, мо­жа ўказаць на адрозненні па цэламу шэрагу параметраў па­між тво­рамі та­кіх блізкіх і прыналежных да аднаго культурна-цы­ві­лізацыйнага рэ­гі­ё­на літаратур, як, на­прык­лад, нямецкая і анг­лій­ская, французская і італь­ян­ская, поль­ская і чэшская, руская і ўкра­ін­ская (заўважым, што ўсе па­раў­­ноў­ва­е­мыя пары літаратур ства­ра­юц­ца на мовах, што належаць да ад­ной моў­най групы). Кожная з на­цыя­нальных літаратур у складзе су­свет­на­­га прыго­жага пісьменства ў сувязі з рознай ментальнасцю на­ро­даў ва­ло­дае пэўнай уні­каль­на­сцю і яскрава выражанымі адметнымі, не­паў­тор­ны­мі рысамі. Нават у сі­туацыях агульных вытокаў, адзі­на­га гене­тычнага ко­раня, як, на­прык­лад, ва ўсходніх славян. На­яў­насць нацыянальнай спе­цы­фікі ў кож­най з літаратур свету — свайго ро­ду аксіёма, якая не па­тра­буе доказу.

У межах жа нацыянальных літаратур таксама даволі часта існуюць пэў­ныя адрозненні, якія імянуюцца рэгіянальнымі. Яны абу­моў­лі­ва­юц­ца, як правіла, жыццёвай «прыпіскай» аўтараў (мес­цам нараджэння, не­па­срэдным пражываннем) да таго альбо іншага рэ­гіёна (краю, вобласці) у скла­дзе краіны і выражаюцца ў асаб­лі­вас­цях праблемна-тэматычнага на­паўнення твораў, адлюстраванні рэа­лій мясцовага (рэгіянальнага) по­бы­ту, культуры, менталітэту і інш.

Наогул тэрмін «рэгіянальнае» («рэгіянальная спецыфіка») у да­­чы­нен­ні да прыгожага пісьменства, так бы мовіць, шматзначны (по­лі­се­ман­тыч­ны). Акрамя прыведзенага вышэй значэння ён вы­ка­рыс­тоўваецца так­са­ма і та­ды, калі ідзе гаворка аб спецыфічных ры­сах літаратур вялізных тэ­ры­та­ры­яльных і культурных адзінак на­шай планеты. Так, існуюць над­звы­чай іс­тотныя адрозненні паміж лі­таратурамі (і куль­турамі ў цэлым) двух вя­ліз­ных рэгіёнаў — За­ха­ду (Еўропы) і Ус­ходу (Індыі, Кітая і інш. краін Паўд­нё­ва-Усходняй Азіі). Ары­гі­наль­ныя і самабытныя рысы пры­сут­нічаюць так­сама ў лі­таратурах Ла­цінскай Амерыкі, Блізкага Усходу, Да­лёкага Усхо­ду, За­ходняй і Ус­ходняй Еўропы (пераважна славянскай яе часткі).

Літаратура

Виппер Ю.Б. Вступительные замечания // История всемирной литературы: В 8 т.— М., 1983.— Т. 1.

Григорьева Т.П. Дао и Логос (встреча культур).— М., 1992.

Гуревич А. Типологическая общность и национальное своеобразие // Вопросы ли­те­ра­­туры.— 1978.— №11.

Жирмунский В.М. Сравнительное литературоведение: Восток и Запад.— Л., 1979.

Конрад Н.И. Запад и Восток: Статьи.— М., 1972.

Конрад Н.И. Место первого тома в «Истории всемирной литературы» // История все­мир­­ной литературы: В 8 т.— М., 1983.— Т. 1.

Ломидзе Г. Единство многообразия. Вопросы национальной специфики совет­ской ли­тературы.— М., 1957.

Неупокоева И.Г. История всемирной литературы. Проблемы системного и срав­ни­тель­­ного анализа.— М., 1976.

Рагойша В. Літаратурны працэс; Метад літаратурны // Рагойша В. Тэорыя літа­ра­ту­ры ў тэр­мінах: Дапаможнік.— Мн., 2001.

Хализев В.Е. Теория литературы.— 2-е изд.— М., 2000.

Стадыяльнасць літаратурнага развіцця.

Асноўныя стадыі-этапы

Гісторыі функцыянавання