Запоўніце табліцу, выкарыстоўваючы цытаты, згадваючы эпізоды, інш.

1. Українська культура в роки Другої світової війни і боротьбі з тоталітаризмом у повоєнний період.

2. Лібералізація духовного життя в СРСР. Ситуація в Україні.

3. Розвиток науки, освіти і культури в Україні в контексті науково-технічної революції. 4. Проголошення незалежності України. Нові тенденції розвитку її культури.

Основна література:

Висоцький О.Ю. Історія української культури: Навчальний посібник. — Дніпропетровськ: НМетАУ, 2009. – 130 c.

Історія української культури: курс лекцій / О.В. Ліхолат, П.А. Дігтяр, С.Ю. Боєва та ін.; під заг. Ред. Д-ра іст. Наук С.О. Костилєвої. – К.: НТУУ «КПІ», 2010. – 336 с.

Кордон М.В. Українська та зарубіжна культура: Підручник. Видання 2-ге, стереотипне – К.: Центр учбової літератури, 2007. – 584 с.

Додаткова література:

Мєднікова Г.С. Українська і зарубіжна культура ХХ століття: Навч. посібник. – К., 2003.

Українська художня культура: Навч. посібник / За ред. І.Ф.Ляшенка. – К., 1996.

Культурне відродження в Україні: історія і сучасність. – Львів, 1993.

Донцов Л. Дві літератури нашої доби. - Львів, 1991.

Жулинський М.Г. Із забуття - в безсмертя. - К., 1990.

Практичне завдання:

1. Охарактеризуйте стан української культури в умовах радянського тоталітаризму у др. пол. 40-х ‑ сер.80-х рр. ХХ ст. Концепція “радянського народу” як засіб русифікації українців.

2. Проаналізуйте розвиток науки, освіти, літератури, мистецтва в період хрущовської відлиги. Поясніть, наскільки спроби лібералізації радянської системи вплинули на духовне життя українців.

3. З’ясуйте, яку роль в процесі національно-культурного відродження України відіграв рух “шестидесятників”, діяльність дисидентів.

4. Поясніть, яких змін зазнали українська наука й освіта під впливом НТР.

5. Поясніть, яка роль належить українській культурі у відродженні національної державності новітньої доби.

 

Завдання для самоконтролю:

1. Поясніть, який зміст вкладався у поняття “соціалістичного реалізму”.

2. Охарактеризуйте культуру українського зарубіжжя др. пол. ХХ ст. – поч. ХХІ ст.

3. Поясніть, які фактори, на вашу думку, сприятимуть розквіту сучасної української національної культури.

4. Дайте визначення основних понять: “ідеологізація культури”, “тоталітарна культура”, “державна мова”, “духовна свобода”, “плюралізм”, “соціокультурна ситуація”, “масова культура”, “поп-арт”, “контркультура“, “андеґраунд”, “інтелектуальне мистецтво”. “концептуальне мистецтво”, “формалізм”.

5. Охарактеризуйте специфіку українського “постмодернізму” та проаналізуйте його прояви у сучасній українській культурі.

 

Запоўніце табліцу, выкарыстоўваючы цытаты, згадваючы эпізоды, інш.

самыя яркія ўражанні дзяцінства	захапленне кнігамі, ……..
творчыя здольнасці і вучоба
бацька і маці, сваякі, род
удары лёсу
пра літаратуру і іншыя віды мастацтваў
сябры і ворагі
вопыт вайны
грамадская дзейнасць на хвалі чарговага нацыянальнага адраджэння

²Неабходна выбраць на свой густ адзін твор В.Быкава 70-90-х гг., другі – А.Адамовіча, параўнаць іх на прадмет асэнсавання тэмы вайны (паказаць час і падзеі, якія адлюстроўваюцца ў творах; тып героя і абставіны, у якія герой ставіцца, падыходы да раскрыцця характару героя; якім чынам ствараецца псіхалагізм у творах розных аўтараў; як выяўляецца трагізм вайны; як звязаны дакументальны факт і мастацкі пачатак у творах пісьменнікаў).

СЕМІНАРСКІЯ ЗАНЯТКІ ПА БЕЛАРУСКАЙ ЛІТАРАТУРЫ

(ФІДК, І курс, ІІ семестр)

 

ТЭМА 3. “ФІЛАЛАГІЧНАЕ” ПАКАЛЕННЕ Ў БЕЛАРУСКАЙ ПАЭЗІІ

 

1. Зборнік “Веча славянскіх балад” Янкі Сіпакова як наватарская з’ява ў беларускай паэзіі 70-х гг. ХХ ст. Аўтарская канцэпцыя сусветнай і нацыянальнай гісторыі.

2. Шматграннасць таленту Ніла Гілевіча. Грамадзянска-публіцыстычны змест лірыкі 80–90-х гг.(зб. “На высокім алтары”, “Любоў прасветлая мая”, інш.). Мастацкі аналіз твораў на выбар студэнта (раман у вершах “Родныя дзеці”, паэмы “Лодачкі”, ”Сказ пра Лысую гару” ці інш.).

3. Тэматычныя абсягі і жанравая разнастайнасць лірыкі Р.Барадуліна. Гістарызм мыслення паэта. Аналіз вершаў са зб. “Босая зорка”, “Евангелле ад мамы”, “Ксты” Р.Барадуліна (творы на выбар).

 

Літаратура

Асноўная:

3. Гісторыя беларускай літаратуры (акадэмічнае выданне). У 4 т. – Мн., 2002. – Т. 3 (адпаведныя раздзелы).

1. Гарэлік Л. Зямля бацькоў дала мне права. Творчасць Р.Барадуліна. – Мн., 1983.

 

 

Дадатковая:

Бельскі А.І. Магія радка: Рыгор Барадулін // Бельскі А.І. Краса і смутак. – Мінск. – 2000. – С. 125-131.

Валошка М. Спавядайце Евангелле ад Мамы // Полымя. – 1995. – № 6. – С. 276-278.

Гарэлік Л. На высокім алтары: Да 70-годдзя народнага паэта Ніла Гілевіча // Роднае слова – 2001. – № 9. – С. 5-10.

Конан У. На прасветлым алтары Радзімы // Полымя. – 2001. – № 9. – С. 232 – 260.

Конан У. “Мой усім вам паклон зямны...”: Ніл Гілевіч // Нёман. – 2001. – № 9. – С. 176-196.

Ламека Л. Боль і сумленне Бацькаўшчыны: штрыхі да партрэта Н.Гілевіча // Роднае слова. – 1999. – № 9. – С. 59-75.

Мішчанчук М.І. “Так цяжка шлях нам церабіць да Беларусі…”: Пра зб. паэзіі Н.Гілевіча “На высокім алтары” // Роднае слова. – 1995. - № 9.

 

СЕМІНАРСКІЯ ЗАНЯТКІ ПА БЕЛАРУСКАЙ ЛІТАРАТУРЫ

(ФІДК, І курс, ІІ семестр)

 

ТЭМА 4. АСОБА У.КАРАТКЕВІЧА І СУЧАСНАЯ ГІСТАРЫЧНАЯ ПРОЗА

 

1. Мастацкае асэнсаванне праблемы паўстання У.Караткевічам і сучаснымі аўтарамі (“Каласы…” і “Літоўскі воўк” А.Наварыча або “Золата забытых магіл” Л.Рублеўскай).

 

2. Вобраз асобы ў кантэксце часу паводле твораў гістарычнага жанру (параўнаць тып героя ў творах У.Караткевіча і цэнтральных персанажаў, напрыклад, раманаў Л.Дайнекі ці аповесці У.Арлова “Дзень, калі ўпала страла”).

 

3. У.Караткевіч як аўтар гістарычнага дэтэктыва. Прыгодніцка-дэтэктыўны жанр на сучасным этапе развіцця (выявіць элементы прыгодніцкай літаратуры ў аповесці “Дзікае паляванне караля Стаха” ці рамане “Чорны замак Альшанскі” – інтрыга, містыка, экстрэмальная сітуацыя і інш., вызначыць іх ролю, супаставіць з функцыяй такіх жа сюжэтных элементаў у творах В.Іпатавай, Л.Рублеўскай ці А.Бутэвіча).

 

4. Рамантызм і спосабы яго выяўлення ў творах У.Караткевіча і ў сучаснай гістарычнай прозе.

 

Заўвага: 1. Студэнтам 130, 130а, 130б груп можна выбраць з чатырох пытанняў любыя два.

2. Студэнтам 150-х груп чытаць тэкстаў як мага больш.

 

 

Літаратура

Асноўная:

Гісторыя беларускай літаратуры (акадэмічнае выданне). У 4 т. – 2002. – Т. 4. Кн. 1. – С. 361 – 391.

Верабей А. Абуджаная памяць: нарыс жыцця i творчасцi Уладзiмiра Караткевiча / А. Л. Верабей. — Мн., 1997. — 256 с.;

Дадатковая:

Русецкі А. Уладзімір Караткевіч: праз гісторыю ў сучаснасць / А. У. Русецкі. — Мн., 2000. −300 с.

Шынкарэнка В.К. Нястомных пошукаў дарога: Прабл. сучас. бел. гіст. прозы. – Мн., 2002. – 208 с.

Бугаёў, Дз. Беларускі дэтэктыў Людмілы Рублеўскай / Дз. Бугаёў // Полымя. − 2008. – № 5. – С. 207–212.

Алейнік, Л. Дэтэктыў: баланс і баласт / Лада Алейнік // Полымя. − 2005. – № 9. – С. 205 – 213.

Электронны рэсурс: http://www.uladzimir-karatkevich.com/krit/verabei2.html

СЕМІНАРСКІЯ ЗАНЯТКІ ПА БЕЛАРУСКАЙ ЛІТАРАТУРЫ

(ФІДК, І курс, ІІ семестр)

 

ТЭМА 5. САЦЫЯЛЬНЫЯ І МАРАЛЬНА-ФІЛАСОФСКІЯ ПРАБЛЕМЫ Ў СУЧАСНАЙ БЕЛАРУСКАЙ ПРОЗЕ

 

1. Мастацкія падыходы да асэнсавання сучасных праблем грамадска-культурнага жыцця ў творчасці В.Казько. Аналіз твораў к.ХХ – пач. ХХІ стст. (на выбар студэнта раман “Бунт незапатрабаванага праху”, аповесці “Выратуй і памілуй нас, чорны бусел”, “Прахожы”, “Да сустрэчы…”).
2. Праблематыка рамана Ю.Станкевіча “Любіць ноч – права пацукоў: эміграцыі, культурнага ўзаемадачынення, нацыянальнага самавызначэння і лёсу Беларусі, інш.
3. Мастацкае даследаванне А.Федарэнкам псіхалогіі чалавека, менталітэту беларуса на розных этапах гістарычнага быцця (“Вёска” для 130—130б, “Нічые” для 150-х, “Бляха” (у зб. “Смута”) – для ўсіх).
4. Праблема духоўнасці і асаблівасці яе вырашэння ў творах А. Брава “Тапіць дзяўчынак тут дазволена”, Л.Рублеўскай “Дзеці гамункулуса”, А.Казлова “Незламаная свечка” (твор на выбар).

 

Літаратура

Асноўная:

1. Бельскі А.І. Сучасная беларуская літаратура: Станаўленне і равіццё творчых індывідуальнасцяў (80-90-я гг. ХХ ст.). – Мн., 1997. – С. 83 – 188.

 

Дадатковая:

1. Сучасны літаратурны працэс: тэндэнцыі і праблемы развіцця / І.М.Гоўзіч, Т.К.Грамадчанка, А.С.Гурская і інш.; Пад аг. рэд. Т.К.Грамадчанкі. – Мінск, 2010. – С. 41 - 50.

2. Друк Г.М. У храме слова: Міфатворчасць В.Казько: Манаграфія. – Мінск, 2005. – 184 с.

3. Шавлякова И. Странный космос: О прозе Юрия Станкевича // Неман. – 2001. – № 9. – С. 241–254.