Митральді қақпақшаның жеткіліксіздігі

Митральді қақпақшаның жеткіліксіздігі (митральді жеткіліксіздік) — бұл қарынша систоласы кезіндегі қақпақшалар жармақтарының толық емес жабылуы, сол қарыншадан сол жүрекшеге қанның регургитациясымен қабаттасады. Митральді жеткіліксіздік еркектерде жиірек кездеседі.

 

Митральді қақпақшаның жеткіліксіздігі.

Сол қарыншадан сол жүрекшеге қанның регургитациясы,

Сол жүрекше және сол қарыншаның эксцентрлі гипертрофиясы

 

Этиологиясы. Митральді жеткіліксіздіктің екі түрін ажыратады: органикалық және қызметтік.

Органикалық митральді жеткіліксіздік қақпақша жармақтарының бүрісуі мен қысқаруымен, онда жіне қақпақша астылық құрлымдарында кальцидің жиналуымен сипатталады. Себептері: ревматизм (шамамен жағдайдың 75%), инфекциялық эндокардит, атеросклероз, дәнекер тінінің жүйелі аурулары. Митральді қақпақшаның жекеленген органикалық жеткіліксіздігі сирек кездеседі, жиірек бұл жүрек ақауы митральді тарылумен қабаттасады.

Қызметтік митральді жеткіліксіздік қақпақшалық аппараттың жармақтарының өзгермегені кезіндегі қызметтері мен құрлымдарының бұзылыстарымен негізделген (фиброзды сақинаның, емізікшетәрізді бұлшық еттердің, хордалардың):

· СҚ зақымдануы оның айқын гемодинамикалық артық күштемемен, митральді қақпақшаның фиброзды сақинасының кеңеюімен және қақпақшалы аппараттының дисфункциясымен қабаттасады (артериалық гипертензиялар, жүректің аорталық ақауы, ЖИА, әсіресе инфаркттан кейінгі кардиосклероз). Фиброзды сақина диаметрінің маңызды ұлғаюы және емізікше тәрізді бұлшық еттердің гипотониясы нәтижесінде қарыншалардың систоласы кезінде өзгерген немесе аз өзгереген жармалары толық жабыспайды. СҚ қандай да бір ауруының бұл түрін атайды “салыстырмалы митральді жеткіліксіздігі”, немесе “митрализациялануы” (жүрек ақауының “митрализациясы”);

· митральді қақпақшаның түсіп кетуі — дәнекер тінінің дисплазиясы кезіндегі сіңірлі жіптердің аномальді ұзаруы нәтижесіндегі, митральді регургитациясымен қабаттасатын, СҚ қуысына қақпақша жармаларының екеуі де немесе біреуі шамадан тыс систоликалық томпаюы (бұлтиуы);

· митральді қақпақшаның екіншілікті түсуіне әкелетін, ишемия, некроз немесе кардиосклероздың нәтижесінен емізікше тәрізді бұлшық еттердің дисфункциясы;

· Миокард инфарктісі, инфекциялық эндокардит, жүрек жарақаттары нәтижесіндегі хордалар немесе емізікше тәрізді бұлшық еттердің жыртылуы;

· Митральді қақпақшаның алдыңғы жармаларының дерттік систоликалық қозғалуымен (“ашылуымен”) қабатасатын гипертрофиялық кардиомиопатияның обструктивті түрі;

· Митральді қақпақшаның фиброзды сақинасының, хордасының және емізікше

 

· тәрізді бұлшық еттердің біріншілікті “идиопатиялық” кальцинозы.

Гемодинамикалық бұзылыстары:

1. Сол жүрекше мен сол қарыншаның гипертрофиясы және дилатациясы. СҚ систоласы кезіндегі митральді қақпақшаның жармаларының толық емес жабылуы нәтижесінде қан тек аортаға емес СЖ-де барады. Диастола кезінде СҚ-ға қан артық көлемі жиналады. Сонымен СЖ және СҚ тұрақты түрде қанның артық көлемін алады. Жүрекке осы гемодинамикалық ықпалдардың ұзақ әсер етуі СЖ және СҚ эксцентрикалық гипертрофиясына әкеледі, яғни миокард гипертрофиясы жүрек камераларының тоногенді дилятациясы қабаттасқан. Осы екі үрдіс теңгеңрілулі сипатта болады да, ұзақ уақыт бойы жүрекше мен қарыншаның жиырылу күшін қамтамасыз етеді.

2. Жүрек лақтырысының төмендеуі.. СҚ жалпы соққылық көлемінен ауыр жағдайларда аортаға келетін қан көлемі тек 70% немесе 50% болып қалады; қанның қалған көлемі СҚ мен СЖ арасында “мақсатсыз” айналады да, олардың тек көлеммен күштемесін жоғарлатады. Нәтижесінде жүректің осы бөлімдері жұмысының ұлғаюына қарамастан, әсерлі жүрек лақтырысы азаяды, ол бір мезетте ішкі ағзалар мен шеткері тіндердің перфузисы төмендейді.

3. Өкпелі гипертензия. Митральді қақпақшаның айқын жеткіліксіздігі мен митральді регургитацияның үлкен көлемінде СЖ және кіші қан айналымының венасындағы қысым жоғарлайды, бірақта, ұғаюдың дәрежесіне жоғарлауы тек сол жүрекшелі-қарыншалық тесіктің тарылуы байқалады. Ұзақ уақытты митральді регургитациясы болғанда СҚ қабырғасының берілгіштігімен байланысты. Осындай науқастарда СЖ көлемінің маңызды ұлғаюы анықталады, сонымен қатар қысым деңгейі қалыпты немесе біршама жоғарлаған.